،
"تضمین تعهدات تحویل گیرندگان کانتینر به مالکان کانتینر"
مقدمه:
بی تردید یکی از عوامل توسعه کمی و کیفی حمل و نقل در جهان، استفاده از کانتینر در امر حمل و نقل می باشد. کمتر کسی است که در عرصه تجارت و حمل و نقل فعالیت داشته باشد، اما با مزایا و خصوصیات حمل و نقل کانتینری آشنا نباشد در کشور ما نیز حمل و نقل کانتینری از جایگاه بالایی برخوردار است و هر روزه سعی در تسهیل روند استفاده از کانتینرها می شود. اما این روزها نوع ضمانت برای بازگشت سالم و به موقع کانتینر ها و پرداخت حق توقف احتمالی توسط تحویل گیرندگان کانتینر به موضوعی مهم و جنجال برانگیزی در محافل تخصصی حمل و نقل کانتینری ایران تبدیل شده است که شاید راه حل این مشکل استفاده از بیمه نامه به عنوان جایگزینی اختیاری برای دریافت وجه نقد یا چک به عنوان ضمانت بازگشت سالم و به موقع کانتینرها به چرخه حمل باشد . در طرحی که از نیمه دوم سال 1394 به همین منظور اجرایی شد تلاش شده است ضمن تسهیل فرآیند تحویل و تحول کانتینر، منافع مالکان و تحویل گیرندگان کانتینر به صورت همزمان در نظر گرفته شود. طرح "تضمین تعهدات تحویل گیرندگان کانتینر به مالکان کانتینر"، با هدف حذف استفاده از چک و پول نقد به عنوان تضمین، در روابط بین دارندگان کانتینر (اعم از مالکین کانتینر و یا نمایندگان قانونی آنها) و دریافت‌کنندگان کانتینر (اعم از فورواردرها و کارگزاران گمرکی) و با در نظر گرفتن حالات و شرایط مختلف در روابط جاری بین ایشان تهیه و تدوین گردیده است، به نحوی که دارنده کانتینر بتواند پس از بروز حادثه‌ای که منجر به خسارت کانتینر شود و یا طولانی شدن زمان بازگشت آن و تعلق حق توقف، و در صورت پرداخت نشدن ضرر و زیان احتمالی از سوی دریافت کننده، آن را از موسسه ضامن و یا بیمه‌گر وی دریافت نماید و در مقابل بیمه‌گر جهت بازیافت خسارت به دریافت‌کننده کانتینر مراجعه نماید.
تعاریف:
بیمه گر: شرکت بیمه پاسارگاد که دارای پروانه فعالیت از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده و مجاز به انجام عملیات بیمه در این رشته است.
بیمه گذار: انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته به عنوان تشکل نماینده ذینفعان طرح می باشد. این انجمن مسئولیت تحویل گیرندگان معرفی شده از سوی تشکل های پیوسته به طرح را در قبال ذینفعان در خصوص تحویل و تحول کانتینر پذیرفته و این مسئولیت را نزد بیمه‌گر، بیمه نموده است.
ذینفع: مالک یا نماینده خطوط کانتینری که انجمن او را پذیرش و معرفی می کند.
انجمن: هر یک از انجمن های صنفی که اعضای آنها به عنوان تحویل‌گیرنده عمل می کنند.
تحویل‌گیرنده: اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح که ترخیصیه به نام ایشان صادر می‌شود.
تعهدنامه: سندی است که به موجب آن، تعهدات تحویل‌گیرنده در قبال ذینفع تعیین می شود. تحویل‌گیرنده باید این سند را به صورت الکترونیکی، امضا و به ذینفع تسلیم نماید.
سامانه: سیستم نرم افزاری در فضای وب است که بیمه گذار به منظور صدور تعهدنامه و تسویه هزینه ها، تهیه نموده و برای انجام عملیات لازم در این سامانه به ذینفعان و تحویل‌گیرندگان اجازه دسترسی داده است.(www.instransport.com)
موضوع بیمه: ریسک های تحت پوشش این بیمه عبارتند از:
• عدم پرداخت هزینه تاخیر توسط تحویل گیرنده
• عدم پرداخت خسارات جزیی وارده به بدنه کانتینر توسط تحویل گیرنده
• عدم پرداخت ارزش کانتینر توسط تحویل گیرنده در صورت از بین رفتن کانتینر
انواع بیمه محتمل: انواع بیمه قابل تعریف عبارتند از:
• بیمه اموال
• بیمه اعتبار
• بیمه مسئولیت
نوع بیمه منتخب: بیمه مسئولیت گروهی
شرایط کلی طرح:
اجرای این طرح از سمت تحویل‌گیرندگان کانتینر اجباری نیست. به عبارت دیگر تحویل‌گیرنده کانتینر به هنگام مراجعه به خط کانتینری و با استناد به مصوبه 167 شورای عالی هماهنگی ترابری کشور با دو گزینه زیر روبرو می‌شود و می‌تواند یکی از آنها را انتخاب کنند:
• بر اساس رویه جاری با سپردن وجه نقد و تودیع چک کانتینر را تحویل گیرند؛
• از مالک کانتینر بخواهند که از امکان بهره‌گیری از موسسه ضامن و تایید الکترونیکی تعهدنامه مربوطه به جای وثایق دیگر بهره گیرند.
در هر صورت تحویل‌گیرنده در انتخاب هر کدام از این روش ها مختار است و خط کانتینری می‌بایست بر اساس آن عمل نماید.
تبصره- 1: در هر صورت امکان دارد که موسسه ضامن یک تحویل‌گیرنده را به دلیل بدحسابی در فهرست سیاه قرار دهد. در این حالت تحویل‌گیرنده دیگر امکان بهره‌گیری از خدمات موسسه ضامن را تا زمان تعیین تکلیف بدهی قبلی، نخواهد داشت.
تبصره- 2: خطوط کانتینری برای برخی مشتریان خود علاوه بر روش های اشاره شده رویه‌های دیگری همچون دریافت تعهدنامه بدون اخذ وجه نقد و چک، دارند که همچنان پا برجا خواهد بود و این توافق تجاری میان دو شخص حقیقی یا حقوقی با اجرای این طرح خدشه‌دار نمی‌شود.
بر اساس این طرح، در صورت انتخاب استفاده از این طرح توسط تحویل گیرنده، نماینده خط کانتینری در هنگام تحویل کانتینر به تحویل گیرنده، تنها به دریافت یک تعهدنامه متحدالشکل، مبنی بر عودت سالم و به موقع کانتینر و پرداخت هزینه‌ها در این خصوص، به صورت الکترونیکی اکتفا می‌کند و سپرده نقدی و چک دریافت نمی‌کند؛
نحوه تعیین و پرداخت خسارت
بیمه گر مطالبات ذینفع را با احراز و یا رعایت موارد زیر به او پرداخت می کند:
• تحویل‌گیرنده تا 30 روز پس از دریافت صورتحساب ذینفع، مبالغ آن را پرداخت نکند و بیمه گذار ضامن آن باشد؛
• هزینه های تأخیر، خسارت جزیی و خسارت کلی (ناشی از از بین رفتن فیزیکی) وارد به کانتینر ظرف 10 روز و خسارت از بین رفتن کانتینر (ناشی از عدم عودت آن طی120 روز) ظرف 90 روز پس از مهلت بند قبل پرداخت می شود؛
• در صورت اعتراض تحویل‌گیرنده به رقم مورد مطالبه ذینفع بابت خسارت وارد به کانتینر، موضوع مورد اختلاف را به کمیته‌ای که به همین هدف در انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته تشکیل شده است و نمایندگان بیمه‌گر، بیمه‌گذار در آن حضور دارند، ارجاع و نظر کمیته مذکور ملاک عمل طرفین خواهد بود.
• کانتینر در یکی از دو حالت زیر، از بین رفته محسوب می شود:
-
خسارت کلی کانتینر؛
-
گذشت 120 روز از زمان صدور ترخیصیه و عدم عودت آن.
نحوه ثبت نام و شرایط پذیرش، پایش و پالایش شرکت‌های فورواردری یا کارگزاران گمرکی (به عنوان دریافت کننده کانتینر) در این طرح به شرح ذیل است:
مرحله پذیرش:
1 -شرکت حمل و نقل (فورواردر) یا کارگزار گمرکی متقاضی، با مراجعه به بخش ثبت نام در سامانه مدیریت طرح به آدرس www.instransport.com اطلاعات اولیه خود را وارد و مدارک مورد نیاز را بارگزاری می‌نماید.
2 - پس از بررسی اطلاعات و مدارک توسط کارگزار بیمه‌ای انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته و در صورت تکمیل بودن آن، ایمیلی حاوی آیین‌نامه مربوطه و متن تعهدنامه محضری، برای متقاضی ارسال می‌شود.
3 - متقاضی یک نسخه از آیین‌نامه دریافتی را مهر و امضا (مهر و امضای مجاز) می‌نماید.
4 - با مراجعه صاحبان امضای مجاز متقاضی به یکی از دفاتر اسناد رسمی، تعهدنامه محضری به موسسه ضامن (انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته) صادر می‌شود.
5 - متقاضی مبلغ 000 000 5 ریال بابت ورودیه طرح به انجمن یا اتحادیه خود پرداخت می‌نماید. این مبلغ به تشکل تحویل گیرنده تعلق داشته و اخذ یا عدم اخذ آن برای تشکل ها اختیاری است.
6 - متقاضی مدارک اشاره شده در بندهای 3، 4 و 5 را همراه با نامه درخواست به انجمن یا اتحادیه خود ارایه می‌دهد.
مرحله پایش:
1 -صاحبان امضای مجاز انجمن یا اتحادیه، پس از بررسی مدارک فوق و تایید صحت امضای مجاز بر روی آیین‌نامه، معرفی متقاضی از سوی انجمن یا اتحادیه به انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته را می‌پذیرند و ذیل آیین‌نامه را امضا می‌کنند.
2 - نامه‌ای همراه با اصل مدارک بندهای 3 و 4 مرحله پذیرش، از انجمن یا اتحادیه به انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ارسال می‌شود.
مرحله پالایش:
-
پس از دریافت مدارک مراحل پذیرش و پایش؛ موضوع ضمانت شرکت حمل و نقل توسط موسسه ضامن (انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته) در کمیته پالایش انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته بررسی می‌شود.
- در صورت تایید کمیته پالایش انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ، برای شرکت حمل و نقل (فورواردر) یا کارگزار گمرکی متقاضی، در سامانه مدیریت طرح، نام کاربری و کلمه عبور تخصیص داده و از طریق ایمیل به اطلاع فورواردر یا کارگزار گمرکی می رسد.
-
در صورت عدم تایید در کمیته پالایش، ضمن عودت مدارک، مراتب از طریق ایمیل به اطلاع شرکت فورواردری یا کارگزار گمرکی خواهد رسید.
هزینه صدور تعهدنامه وارداتی و صادراتی (شامل مالیات بر ارزش افزوده)
(ارقام به ریال)
| هزینه صدور تعهدنامه هر کانتینر (شامل مالیات بر ارزش افزوده) |
نوع کانتینرها |
کانتینرهای وارداتی |
| با اعتبار 90 روز |
|
| حد بالا |
حد پائین |
|
| 303،700 |
224،004 |
کانتینرهای 20 فوتی DC و HC |
| 607،400 |
448،008 |
کانتینرهای 20 فوتی FR و OT |
| 911،100 |
724،752 |
کانتینرهای 20 فوتی یخچالی |
| 1،417،105 |
کانتینرهای 20 فوتی ایزو تانک |
| 607،400 |
448،008 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی DC و HC |
| 1،214،800 |
896،016 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی FR و OT |
| 1،822،200 |
1،449،504 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی یخچالی |
| هزینه صدور تعهدنامه هر کانتینر (شامل مالیات بر ارزش افزوده) |
نوع کانتینرها |
کانتینرهای صادراتی |
| 156،740 |
کانتینرهای 20 فوتی DC و HC |
| 313،480 |
کانتینرهای 20 فوتی FR و OT |
| 507،120 |
کانتینرهای 20 فوتی یخچالی |
| 1،057،038 |
کانتینرهای 20 فوتی ایزو تانک |
| 313،480 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی DC و HC |
| 626،960 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی FR و OT |
| 1،014،240 |
کانتینرهای 40 و 45 فوتی یخچالی |
خسارتها و هزینه های تحت پوشش
بابت خسارت جزئی و کلی وارده به هر کانتینر یا فقدان آن (که شامل حقوق ورودی هم می شود) حداکثر تا مبالغ مندرج در جدول زیر تحت پوشش می باشد.
(ارقام به ریال)
| 40 و 45 فوت |
20 فوت |
نوع و اندازه کانتینر |
| 000 000 200 |
000 000 100 |
کانتینرهای DC و HC |
| 000 000 400 |
000 000 200 |
کانتینرهای FR و OT |
| 000 000 600 |
000 000 300 |
کانتینرهای یخچالی |
| - |
000 000 000 1 |
کانتینرهای ایزو تانک |
بابت حق توقف کانتینر (از زمان صدور ترخیصیه) حداکثر تا مبالغ مندرج در جدول زیر تحت پوشش
می باشد.
(ارقام به ریال)
| 40 و 45 فوت |
20 فوت |
نوع و اندازه کانتینر |
| 000 000 77 |
000 500 38 |
کانتینرهای DC و HC |
| 000 000 154 |
000 000 77 |
کانتینرهای FR و OT |
| 000 000 231 |
000 500 115 |
کانتینرهای یخچالی |
| - |
000 600 153 |
کانتینرهای ایزو تانک |
مزاياي مربوط به شركت‌هاي فورواردری
• عدم تودیع چك و سپرده نقدی و به تبع آن عدم پیگیری جهت عودت چك‌هاي ضمانت و سپرده‌های نقدی؛
• حذف مشكلات مربوطه بانكي؛
• امکان انتقال مسئوليت پرداخت بطور مستقيم به صاحب كالا؛
• حذف ريسك عدم دريافت مطالباتي كه بايد مشتری به خطوط پرداخت کند؛
• جلوگيري از بدنام شدن به واسطه بدحسابي مشتري‌هاي نهايي (صاحبان كالا)؛
• كاهش نفر / زمان جهت دريافت مطالبات؛
• ارتقای سطح كيفي كار در مقابل نمايندگي خطوط كشتيراني با سرعت بخشيدن به پرداخت‌ها؛
• حذف شركت‌هاي به ظاهر فورواردر كه در بازار رقابتي با عدم پرداخت ديون خطوط كشتيراني، هزينه تمام شده خود را پايين‌تر آورده و باعث از دست دادن بازار فورواردرهاي واقعي مي شوند؛
• حذف تدریجی شركت‌هاي به ظاهر فورواردر و یا کارگزاران بدون مجوز كه با نام جعلي و بدون ثبت شركت‌ها مشغول بكار هستند؛
• ايجاد تدریجی بازار رقابتي سالم برای تحویل گیرندگان واسط؛
• عدم انتقال بدهي يك محموله به محموله ديگر؛
• كاهش هزينه هاي فورواردري؛
• قانونمند كردن صورت‌حساب‌های نمایندگان خطوط؛
مزاياي مربوط به کارگزاران گمرکی
• عدم تودیع چك و سپرده نقدی و به تبع آن عدم پیگیری جهت عودت چك‌هاي ضمانت و سپرده‌های نقدی؛
• حذف مشكلات مربوطه بانكي؛
• حذف ريسك عدم دريافت مطالباتي كه بايد مشتری به خطوط پرداخت کند؛
• جلوگيري از بدنام شدن به واسطه بدحسابي مشتري‌هاي نهايي (صاحبان كالا)؛
• كاهش نفر / زمان جهت دريافت مطالبات؛
• ارتقای سطح كيفي كار در مقابل نمايندگي خطوط كشتيراني با سرعت بخشيدن به پرداخت‌ها؛